Khi cất tiếng khóc chào đời, trẻ sơ sinh bước vào một môi trường hoàn toàn mới và phải tự thích nghi với nhiều thay đổi, từ việc tự thở, tự bú đến việc chống chọi với điều kiện thời tiết. Việc chăm sóc trẻ sơ sinh, đặc biệt trong 7 ngày đầu tiên, rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ. Khoảng thời gian này là giai đoạn “chu sinh”, khi trẻ dễ bị tổn thương nhất nếu không được chăm sóc đúng cách. Hayc cùng BebéCare tìm hiểu thông qua bài viết Cách chăm sóc trẻ sinh trong tháng đầu tiên sau đây.
1. Hướng dẫn chăm sóc trẻ sơ sinh trong 7 ngày đầu
Trong 7 ngày đầu sau sinh, cơ thể và hệ thần kinh của trẻ vẫn đang trong quá trình thích nghi với môi trường bên ngoài. Trẻ sơ sinh thường ngủ nhiều và chỉ thức dậy khi đói hoặc khi cần thay tã. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý đến việc giữ ấm cơ thể trẻ, cung cấp đủ dinh dưỡng, và quan sát các dấu hiệu bất thường.
1.1 Giữ ấm cơ thể trẻ
Thân nhiệt của trẻ sơ sinh chưa ổn định và trẻ dễ bị lạnh nếu không được chăm sóc đúng cách. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ được giữ ấm, nhất là trong những ngày đầu tiên. Để trẻ nằm chung với mẹ là cách tốt nhất để duy trì nhiệt độ cơ thể và giúp trẻ cảm nhận sự an toàn, gắn kết tình mẫu tử.
1.2 Đáp ứng nhu cầu bú mẹ
Khi cho con bú, các mẹ nên đặt con ở góc nghiêng 45 độ so với phương mặt đất
Xem thêm: Giấc ngủ của trẻ trong những tháng đầu đời
Trẻ sơ sinh cần được bú sữa mẹ ngay sau khi sinh, bởi sữa non là nguồn dinh dưỡng quý giá chứa nhiều chất kháng khuẩn giúp tăng cường hệ miễn dịch. Không nên tuân theo một giờ giấc bú cố định, mà hãy cho trẻ bú bất cứ khi nào bé cần. Việc bú mẹ không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn giúp trẻ giữ ấm cơ thể và chống lại các yếu tố thời tiết bên ngoài. Lưu ý về tư thế bú, các phụ huynh nên đặt con ở góc nghiêng 45 độ so với phương mặt đất.
1.3 Quan sát dấu hiệu sức khỏe
Trong những ngày đầu đời, trẻ sẽ đi ngoài phân su có màu xanh thẫm hoặc đen và không mùi. Đây là biểu hiện sinh lý bình thường. Tuy nhiên, nếu sau 2 ngày mà trẻ không đi ngoài, có các biểu hiện như vàng da, khó thở, hoặc sụt cân quá mức, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Xem thêm: Theo dõi cân nặng của trẻ sơ sinh theo từng giai đoạn
2. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh đến khi đầy tháng
Sau giai đoạn 7 ngày đầu, việc chăm sóc trẻ sơ sinh vẫn cần sự chú ý kỹ càng để giúp trẻ phát triển tốt nhất trong thời kỳ chu sinh kéo dài đến khi trẻ tròn 28 ngày tuổi.
2.1 Chăm sóc khi cho trẻ ăn
Phản xạ bú của trẻ sơ sinh còn yếu, vì vậy mẹ cần hỗ trợ đúng cách khi cho con bú. Sau mỗi cữ bú, mẹ nên bế trẻ lên và vỗ nhẹ vào lưng để giúp bé không bị ọc sữa. Ngoài ra, mẹ cần đảm bảo tư thế nằm ngủ của trẻ an toàn, với đầu cao hơn một chút để giảm nguy cơ hít sặc, tuyệt đối không để trẻ nằm sấp.
2.2 Chăm sóc rốn và tắm cho trẻ
Rốn của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm và dễ bị nhiễm trùng. Sau khi tắm, cha mẹ cần lau khô rốn bằng nước muối sinh lý và giữ cho vùng rốn luôn khô thoáng. Không nên băng rốn quá chặt, và tránh sử dụng bất kỳ loại thuốc hay chất bôi nào lên rốn trẻ. Cha mẹ cũng cần tắm cho trẻ hàng ngày với nước ấm, và nếu thời tiết lạnh, việc tắm hàng ngày có thể không cần thiết.
Cách chăm sóc trẻ sơ sinh đến khi đầy tháng
Xem thêm: Cho Trẻ Sơ Sinh Ngủ Máy Lạnh Như Thế Nào Là Đúng Nhất
2.3 Đội mũ và quấn tã đúng cách
Trẻ sơ sinh thường thoát nhiệt qua đầu, do đó việc đội mũ liên tục cả ngày đêm là không cần thiết và có thể gây hại. Mẹ chỉ nên đội mũ cho trẻ khi ra ngoài hoặc khi thời tiết lạnh, và hãy để đầu trẻ được thông thoáng khi ở trong nhà. Đặc biệt, không nên quấn tã quá chặt, vì điều này có thể gây tổn thương đến hệ xương và khớp háng của trẻ.
2.4 Chăm sóc da, mắt, lưỡi và mũi của trẻ
Da và mắt của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm, do đó việc chăm sóc cần tuân theo nguyên tắc nhẹ nhàng và an toàn. Cha mẹ nên thay tã ngay khi bé ướt để tránh tình trạng hăm tã, và sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt và mũi trẻ hàng ngày. Đặc biệt, hãy giữ cho vùng miệng và lưỡi của trẻ luôn sạch sẽ, giúp bé cảm nhận hương vị tốt hơn.
3. Lưu ý quan trọng khi chăm sóc trẻ sơ sinh
Một điều cha mẹ cần đặc biệt lưu ý là tránh để người khác hôn hoặc ôm ấp trẻ quá nhiều. Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh còn rất yếu, việc tiếp xúc với người lớn có thể mang lại nguy cơ nhiễm khuẩn cao. Hãy đảm bảo luôn vệ sinh sạch sẽ khi chăm sóc trẻ và hạn chế tiếp xúc với môi trường nhiều vi khuẩn.
Tránh để người khác hôn hoặc ôm ấp trẻ quá nhiều
Xem thêm: Nên mang bao tay bao chân cho trẻ sơ sinh đến mấy tháng là đúng nhất
Kết luận
Chăm sóc trẻ sơ sinh trong 7 ngày đầu đời và đến khi đầy tháng là một nhiệm vụ quan trọng đòi hỏi sự kiên nhẫn và chú ý từ phía cha mẹ. Việc đảm bảo dinh dưỡng, giữ ấm, và theo dõi các dấu hiệu sức khỏe sẽ giúp bé yêu có một khởi đầu thuận lợi, từ đó phát triển khỏe mạnh và toàn diện trong tương lai.