Dấu hiệu nhận biết viêm tai giữa ở trẻ em và cách điều trị

Viêm tai giữa ở trẻ em là một trong những bệnh lý phổ biến và đáng lo ngại, đặc biệt trong những thời điểm giao mùa. Với đặc điểm là sự tích tụ dịch trong tai giữa, bệnh có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Cùng Bebecare tìm hiểu qua bài viết Dấu hiệu nhận biết viêm tai giữa ở trẻ em và cách điều trị. Cung cấp thông tin chi tiết về viêm tai giữa, giúp các bậc phụ huynh nhận diện triệu chứng, hiểu cách điều trị và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Tại sao trẻ nhỏ dễ bị viêm tai giữa?

Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra trong khu vực phía sau màng nhĩ, nơi chứa các cấu trúc liên quan đến việc nghe. Trẻ nhỏ đặc biệt dễ bị viêm do một số nguyên nhân chính, bao gồm:

Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường có hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ. Trong sáu tháng đầu đời, trẻ nhận miễn dịch bị động từ sữa mẹ hoặc sữa công thức, nhưng hệ miễn dịch tự thân của trẻ vẫn chưa đủ mạnh để chống lại các tác nhân gây bệnh. Khi hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh, trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bao gồm viêm tai giữa.

Cấu trúc tai chưa hoàn chỉnh

Cấu trúc tai của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện so với người lớn. Ống thính giác của trẻ, kết nối giữa tai giữa và họng, ngắn và nằm ngang hơn, điều này dễ khiến vi khuẩn và virus từ mũi họng xâm nhập vào tai giữa. Khi hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, việc vi khuẩn xâm nhập từ mũi họng vào tai giữa dễ dàng hơn, gây ra viêm và tăng tiết dịch mủ.

Mắc các bệnh lý tai mũi họng

Trẻ em thường xuyên mắc các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp như viêm mũi họng, viêm VA, viêm amidan và viêm xoang. Những bệnh này có thể gây ra viêm tai giữa do sự lây lan của vi khuẩn hoặc virus từ các vùng lân cận vào tai giữa. Khi thời tiết thay đổi, tình trạng viêm đường hô hấp thường tăng lên, kéo theo nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn.

Xem thêm: 4 nguyên tắc vàng chăm trẻ bị sốt tại nhà

Thông tin cần biết về viêm tai giữa ở trẻ em

Để xử lý viêm ở trẻ em một cách hiệu quả, cha mẹ cần nắm rõ những thông tin quan trọng về bệnh này, bao gồm triệu chứng, cách điều trị và biện pháp phòng ngừa.

Dấu hiệu cảnh báo viêm tai giữa

Viêm tai giữa ở trẻ em thường có những triệu chứng rõ rệt, dễ nhận diện, bao gồm:

• Sốt: Trẻ có thể bị sốt nhẹ đến sốt cao, thường từ 38 đến 39 độ C hoặc cao hơn. Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với nhiễm trùng.
• Chán ăn và bỏ bú: Trẻ có thể từ chối ăn hoặc bú, không muốn uống nước, và thể hiện sự không hài lòng khi ăn uống.
• Đau tai: Trẻ có thể biểu hiện đau tai bằng cách dụi tai hoặc kéo vành tai. Trẻ nhỏ không thể diễn tả cảm giác đau, nên phụ huynh cần chú ý các dấu hiệu hành vi bất thường.
• Khó chịu và quấy khóc: Trẻ có thể trở nên khó chịu, quấy khóc nhiều hơn bình thường, khó ngủ hoặc trằn trọc trong giấc ngủ.
• Tiêu chảy và nôn ói: Một số trẻ có thể gặp triệu chứng tiêu chảy hoặc nôn ói, mặc dù không phải tất cả trẻ đều có những triệu chứng này.
• Dịch mủ từ ống tai ngoài: Trẻ có thể có dịch mủ chảy ra từ tai, thường là dấu hiệu của tình trạng viêm nặng.
• Giảm thính lực tạm thời: Trẻ có thể phản ứng chậm với âm thanh hoặc không đáp ứng với âm thanh bình thường do giảm thính lực tạm thời.

Xem thêm: Sốt phát ban là gì? Biểu hiện và nguyên nhân gây sốt phát ban ở trẻ

Làm gì khi trẻ bị viêm tai giữa?

Khi phát hiện triệu chứng viêm tai giữa, phụ huynh nên thực hiện các bước sau:

• Theo dõi triệu chứng: Nếu triệu chứng không quá nghiêm trọng, bệnh có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng của trẻ và đảm bảo không có dấu hiệu xấu đi.
• Đưa trẻ đi khám bác sĩ: Nếu tình trạng của trẻ không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng, cần đưa trẻ đi khám bác sĩ. Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc điều trị phù hợp, bao gồm thuốc kháng sinh nếu viêm do vi khuẩn.
• Tuân thủ hướng dẫn điều trị: Nếu bác sĩ kê đơn thuốc, hãy tuân thủ hướng dẫn điều trị để đảm bảo bệnh được điều trị hiệu quả. Không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng.
• Ngăn ngừa biến chứng: Viêm tai giữa có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Biến chứng có thể bao gồm nhiễm trùng lan rộng, tổn thương màng nhĩ, hoặc mất thính lực lâu dài. Do đó, việc điều trị sớm và đầy đủ là rất quan trọng.

Xem thêm: Các mũi tiêm chi trẻ sơ sinh đầy đủ ba mẹ cần biết

Cách phòng ngừa viêm tai giữa ở trẻ em

Viêm tai giữa ở trẻ em có thể được phòng ngừa hiệu quả với các biện pháp sau:

• Giữ ấm cho trẻ: Đặc biệt khi thời tiết chuyển mùa, hãy đảm bảo trẻ luôn được giữ ấm để phòng ngừa các bệnh viêm đường hô hấp và viêm tai giữa. Sử dụng quần áo ấm, giữ cho trẻ tránh khỏi gió lạnh và không để trẻ tiếp xúc với không khí lạnh.
• Tránh tiếp xúc với bệnh nhân khác: Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những trẻ mắc bệnh cảm lạnh, viêm tai giữa hoặc các bệnh nhiễm trùng khác. Vi khuẩn và virus dễ dàng lây lan trong môi trường có nhiều người bệnh.
• Tăng cường sức đề kháng: Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ, bao gồm bú mẹ đầy đủ trong những tháng đầu đời và chế độ ăn cân bằng sau đó. Cung cấp các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như trái cây, rau xanh, và thực phẩm giàu protein để tăng cường sức đề kháng của trẻ.
• Để trẻ bú đúng cách: Khi cho trẻ bú bình, hãy giữ trẻ ở tư thế ngồi để tránh sữa và nước chảy ngược vào tai, điều này có thể gây ra viêm tai giữa.
• Hạn chế tiếp xúc với ô nhiễm: Tránh để trẻ tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc lá, hoặc hóa chất trong môi trường ô nhiễm. Những yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp và viêm tai giữa.
• Tiêm phòng đầy đủ: Tiêm ngừa các loại vắc xin được khuyến cáo, đặc biệt là vắc xin ngừa cúm và phế cầu. Vắc xin ngừa phế cầu như Symflorix giúp bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh nghiêm trọng. Vắc xin này giúp cơ thể trẻ sinh ra kháng thể, bảo vệ trẻ khỏi các chủng phế cầu khuẩn phổ biến.

Xem thêm: Bé dị ứng đạm bò cách nhận biết và hướng giải quyết

Các phương pháp và thuốc điều trị viêm tai giữa ở trẻ em

Điều trị nội khoa

• Thuốc giảm đau và hạ sốt: Trong trường hợp viêm gây sốt và đau tai, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau và hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen. Các loại thuốc này giúp giảm đau và hạ sốt, đồng thời cải thiện tình trạng khó chịu của trẻ.
• Kháng sinh: Nếu viêm do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh. Việc sử dụng kháng sinh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh tình trạng kháng thuốc.

Điều trị ngoại khoa

• Chọc hút dịch mủ: Trong trường hợp viêm gây ứ mủ và không đáp ứng với điều trị nội khoa, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện chọc hút dịch mủ để giảm áp lực và giảm nguy cơ biến chứng.
• Đặt ống thông tai: Đối với những trường hợp viêm tái phát hoặc kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định đặt ống thông tai để giúp thoát dịch mủ và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Ống thông sẽ được đặt vào tai giữa qua một phẫu thuật nhỏ và giúp duy trì sự thông thoáng cho tai giữa.

Kết luận 

Viêm tai giữa ở trẻ em là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Bố mẹ cần chú ý các triệu chứng của bệnh, áp dụng các biện pháp phòng ngừa hợp lý và tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời khi cần thiết. Việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp trẻ khỏe mạnh và phát triển toàn diện. Thông qua bài viết trên BEBECARE đã cùng ba mẹ tìm hiểu về dấu hiệu nhận biết viêm tai giữa ở trẻ em và cách điều trị. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho ba mẹ nhé!