Băng rốn cho trẻ sơ sinh có thật sự cần thiết

Ngày chào đời, rốn của bé sẽ được bác sĩ “xử lý” và băng lại cẩn thận. Sau khi xuất viện, tất nhiên chăm sóc rốn cho con sẽ được mẹ làm, tuy nhiên, có nhiều ý kiến cần băng rốn cho trẻ sơ sinh lại cẩn thận, nhưng có nhiều ý kiến lại cho rằng không nên băng. Vậy có nên băng rốn cho trẻ sơ sinh không?

Thời gian rụng rốn ở trẻ

Khi còn trong bụng mẹ, bé nhận chất dinh dưỡng và oxy qua nhau thai bám vào thành trong tử cung mẹ, nhau thai được nối với em bé bằng dây rốn thông qua một lỗ nhỏ trên bụng của bé. Sau khi chào đời, bé có khả năng thở, bú, tiêu tiểu nên dây rốn trở nên không cần thiết vì vậy nó được kẹp lại và cắt bỏ ngay sau khi sinh. Cuống rốn là phần còn lại sau khi dây rốn được cắt tại phòng sinh. 24 giờ sau sinh, khi mặt cắt rốn khô, có thể tháo kẹp rốn an toàn khỏi cuống rốn. Chú ý trong khi thay tã, kẹp rốn có thể bị kéo giật lên, gây tổn thương chân rốn.

Thông thường, dây rốn sẽ tự khô và rụng trong vòng từ 1-2 tuần. Trong thời gian rốn chưa khô rụng, cần chăm sóc đặc biệt cuống rốn. Thời tiết nóng, các mẹ chỉ cần mặc cho bé tã và áo sơ sinh rộng để không khí lưu thông giúp cho quá trình làm khô rốn nhanh hơn. Không mặc áo bó sát cơ thể bé khi cuống rốn chưa rụng. Tránh hoặc hạn chế tuyệt đối để nước tiểu hoặc phân su dính vào cuống rốn trẻ. Thời gian rụng rốn ở mỗi bé khác nhau, vì vậy các mẹ không nên dùng tay kiểm tra hoặc giật dây rốn lên. Đặc biệt lưu ý không được cố gắng kéo đứt dây rốn, ngay cả khi nó chỉ còn sự gắn kết rất lỏng lẻo.

Có nên băng rốn cho trẻ sơ sinh?

Sau khi dây rốn được cắt đi, cuống rốn chính là nơi trú ngụ thuận lợi cho vi khuẩn, do vậy, nếu không chăm sóc tốt, bé rất có thể sẽ bị nhiễm trùng rốn, có khả năng dẫn tới nguy hiểm như tử vong do nhiễm trùng máu. Do vậy, nhiều mẹ cứ nghĩ cần phải băng kín mít rốn của bé lại để không bị vi khuẩn tấn công. Tuy nhiên, thực tế lại không phải như các mẹ nghĩ, việc băng kín rốn sẽ làm rốn lâu khô, chính môi trường ẩm ướt này sẽ tạo điều kiện cho vi trùng sinh sôi nảy nở, vì vậy rốn sẽ càng có nguy cơ nhiễm trùng hơn.

Khi chăm rốn, mẹ rất dễ bỏ sót các dấu hiệu sớm của việc tích tụ mủ và máu ở chân rốn. Điều này khiến cho tình trạng nhiễm trùng lan rộng ra xung quanh, nghiêm trọng hơn có thể gây nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng bé. Tuy nhiên các bác sĩ chuyên khoa luôn khuyến khích mẹ để hở rốn cho bé và chăm sóc chẩn thận, chú ý kiểm tra rốn thường xuyên để nhanh chóng phát hiện những dấu hiệu khả nghi. Đồng thời, thay tã cho bé, mẹ nên gấp mép tã nơi phía bụng của bé để nó không cọ sát vào rốn.

Hướng dẫn cách thay băng rốn

Có nhiều lúc, vẫn cần băng rốn cho con để được đảm bảo, những lúc này bạn nên làm theo hướng dẫn sau đây, chú ý trước khi thực hiện, mẹ cần rửa tay với nước xà bông diệt khuẩn:

Bước 1: Tháo băng quấn xung quanh rốn, bước này cần tới sự cẩn thận kết hợp việc quan sát kỹ lưỡng vì có thể băng gạc sẽ dính vào rốn. Nếu bị dính, mẹ hãy nhẹ nhàng kéo băng gạc ra một cách từ từ để tránh làm tổn thương vùng rốn của bé. Nhưng mẹ phải rửa tay sạch sẽ, thật nhẹ nhàng và cẩn thận khi tháo băng rốn cho trẻ sơ sinh.

Bước 2: Nếu rốn bé không có những dấu hiệu bất thường như sưng tấy, dịch mủ, chảy máu hay có mùi lạ thì mẹ có thể hoàn toàn yên tâm. Nếu có, mẹ phải đưa bé tới cơ sở y tế ngay để khám và xử lí kịp thời vì rốn bé đang cơ dấu hiệu bị viêm.

Bước 3: Tháo xong băng rốn, mẹ hãy rửa tay bằng cồn 70 độ để diệt khuẩn hoàn toàn.

Bước 4: Mẹ dùng tăm bông tẩm cồn 70 độ lau lần lượt rốn bé, thân cuống rốn, mặt cắt cuống rốn, da xung quanh rốn có bán kính khoảng 5cm từ trong ra ngoài. Mẹ lưu ý sử dụng tăm bông khác nhau cho mỗi vùng sát trùng.

Bước 5: Sau cùng đậy một miếng gạc vô trùng lên vùng rốn rồi nhẹ nhàng dùng băng dính y tế băng lại, tránh quấn quá chặt, kín sẽ khiến vùng rốn bị bí, khó thoát hơi.

Mẹ chỉ nên băng rốn trong 2-3 ngày đầu thôi, những ngày tiếp theo hãy để rốn hở hoặc chỉ phủ lớp gạc mỏng để rốn thông thoáng, nhanh khô và mau rụng. Mẹ nên dùng loại băng y tế mỏng và vô trùng, tránh dùng băng vải kín và quấn quá chặt khiến cuống rốn trẻ có mủ, khó khô.

Những lưu ý khi chăm sóc rốn cho bé

Việc băng rốn quá chặt, quá kín sẽ không giúp bảo vệ rốn cho bé mà lại tạo thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn tới nguy cơ nhiễm trùng cao.

Rốn tự khô và tự rụng là quá trình tự nhiên, không cần sự can thiệp của mẹ. Những động tác giật, kéo cuống rốn của bé khi chưa đủ thời gian có thể gây đau, chảy máu và nhiễm trùng.

Với những bé chưa rụng rốn, khi tắm cho bé mẹ hạn chế không cho rốn bé bị ướt, tránh kéo dài thời gian rụng rốn và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Điều quan trọng để rốn bé không bị bẩn là việc vệ sinh hàng ngày, mẹ nên vệ sinh rốn cho bé bằng nước ấm, sạch hoặc nước muối sinh lý để rốn hoàn toàn bình thường.

Không tùy tiện bôi thuốc hay bất cứ dung dịch gì lên rốn.

Các dấu hiệu ở rốn của trẻ cần đưa trẻ đến bác sĩ

Mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay khi rốn trẻ có những dấu hiệu dưới đây:

• Nếu rốn bé bẩn, kèm theo những dấu hiệu bất thường như sốt, quấy khóc, cuống rốn mùi hôi, chảy máu, da xung quanh bị đỏ, mềm, bé bị đau khi chạm nhẹ vào rốn,… mẹ nên đưa ngay tới các cơ sở y tế để khám.
• Cuống rốn có mùi hôi, bị rỉ mủ màu vàng, rốn rỉ dịch hoặc có mủ hay vẫn còn ướt sau khi rụng.
• Rốn sưng đỏ hoặc vùng da xung quanh bị đỏ và sưng tấy, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo rốn bé đã bị viêm.
• Rốn khô nhưng vùng da quanh rốn có màu đỏ, có thể là dấu hiệu kích ứng da.
• Phần rốn của con bỗng bị mềm, sưng và có mùi khó chịu, có thể kèm theo sốt, nôn mửa.
• Lỗ rốn chảy màu, thường là do các mạch máu tách rời, tốt nhất nên đưa trẻ đi khám bác sĩ.
• Mặc dù cuống rốn rụng nhưng lỗ rốn có thể tiếp tục rỉ nước và sưng lên một tí, thường sẽ được điều trị bằng bạc nitrat.

Ngoài ra, một số dấu hiệu khác kèm theo như:

• Trẻ bị sốt cao trên 38 độ C, bé thở nhanh (nhịp thở trên 60 lần/phút), bé bị vàng da…
• U hạt rốn: Xuất hiện sau khi rốn rụng, là tình trạng chậm biểu bì hóa khiến mô hạt phát triển quá mức, hay xảy ra ở trẻ chậm rụng rốn. Các dấu hiệu nhận biết có thể kể đến như u hạt màu đỏ nhạt, rốn rụng trẻ, vùng rốn có rỉ dịch vàng nhạt, có thể có mùi hôi nếu bội nhiễm.
• Rỉ máu rốn kéo dài: Nếu thấy chân rốn rỉ máu nhiều và kéo dài, đây có thể là một dấu hiệu của bệnh lý rối loạn đông máu.
• Thoát vị rốn: Xảy ra khi các cơ bụng không đóng kín. Có dấu hiệu nhận biết là trên vị trí lỗ rốn nổi lên một khối tròn, có thể to ra khi trẻ ho, ưỡn người, khóc, vặn mình…

Những năm tháng đầu đời là thời điểm mà bé cần được quan tâm và chăm sóc trẻ hết sức kỹ lưỡng, nhất là khi mới sinh, việc vệ sinh bảo vệ rốn cho bé cực kỳ quan trọng. Nếu rốn của bé bị bẩn sẽ gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, vì thế mẹ cần phải chăm sóc, vệ sinh rốn đúng cách để tránh bẩn, gây mùi hôi ảnh hưởng tới sức khỏe của bé.