Phương pháp giáo dục hiệu quả là một trong những điều quan trọng để giúp con bạn vượt qua những sai lầm và trở thành một người tự tin, thông minh. Con bạn cần cảm nhận được sự ủng hộ và yêu thương từ bố mẹ để có thể phát triển một cách toàn diện và tự tin. Cùng tìm hiểu 5 điều bố mẹ thông thái khuyên dạy khi con phạm lỗi dưới bài viết sau đây nhé!
5 điều bố mẹ thông thái khuyên dạy khi con phạm lỗi
Tập trung vào hành vi của con cái
Lời khen ngợi và phê bình đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục trẻ em. Tuy nhiên, cách thức khen ngợi và phê bình có thể ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục và sự phát triển của trẻ. Thay vì khen ngợi chung chung như “Con ngoan quá!”, hãy dành thêm thời gian để khen ngợi những hành vi cụ thể của trẻ. Ví dụ: “Cất dọn đồ chơi là một việc làm rất đáng khen của con!”. Cách khen ngợi này giúp trẻ hiểu rõ hành động nào được khuyến khích và điều gì khiến người lớn hài lòng.
Tương tự, khi phê bình trẻ, hãy tập trung vào hành vi thay vì bản thân trẻ. Thay vì nói “Con hư quá, con là một người anh tồi”, hãy nói “Mẹ không thích con đánh em mình như thế, đó không phải một hành động tốt mà con nên làm”. Cách phê bình này giúp trẻ nhận thức được hành động nào sai trái và cần sửa đổi. Trẻ sẽ không cảm thấy bị đánh giá thấp hay tổn thương mà sẽ tự suy nghĩ và điều chỉnh hành vi của mình.
Sử dụng cảm giác tội lỗi thay vì sự xấu hổ cho con
Áy náy là động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của trẻ. Giáo sư tâm lý học Adam Grant đã đưa ra một quan điểm mới mẻ về vai trò của cảm giác áy náy trong việc giáo dục khi con phạm lỗi. Ông cho rằng, sự xấu hổ có thể khiến trẻ trở nên nông nổi hơn, dẫn đến những hậu quả tiêu cực, nhưng cảm giác áy náy lại có thể trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự thay đổi tích cực nếu được áp dụng cẩn thận. Theo ông, thay vì chỉ tập trung vào việc răn đe hay trừng phạt khi trẻ mắc lỗi, cha mẹ nên hướng dẫn trẻ biết cách cảm nhận và học hỏi từ sự áy náy.
Xấu hổ và áy náy là hai cảm xúc hoàn toàn khác nhau. Xấu hổ là tập trung vào bản thân, khiến trẻ cảm thấy tự ti và có xu hướng né tránh trách nhiệm. Áy náy là tập trung vào hành vi và hậu quả, giúp trẻ nhận thức được lỗi lầm và có mong muốn sửa chữa. Khi trẻ cảm thấy áy náy, chúng sẽ hối hận về hành vi sai trái của mình. Đồng cảm với người bị ảnh hưởng bởi hành vi của mình và sẽ cố gắng sửa chữa sai lầm của mình, trẻ sẽ có những hành động tốt hơn trong tương lai.
Xây dựng giá trị cho trẻ
Giáo sư Adam Grant, chuyên gia tâm lý học, khuyến khích cha mẹ nên cho con tham gia vào các công việc hàng ngày ngay từ thuở nhỏ. Theo ông, thời điểm lý tưởng để bắt đầu là khi trẻ biết đi và trước khi vào học mẫu giáo. Việc này mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của trẻ.
Khi được giao phó công việc, trẻ sẽ học cách tự hoàn thành nhiệm vụ và chịu trách nhiệm cho hành động của mình. Tham gia công việc nhà giúp trẻ học được các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống như dọn dẹp, sắp xếp, nấu ăn, giặt giũ,… Khi hoàn thành tốt công việc, trẻ sẽ cảm thấy tự tin vào bản thân và khả năng của mình. Cho con tham gia công việc nhà từ sớm giúp hình thành thói quen tốt, giúp đỡ mọi người và biết chia sẻ trách nhiệm chung.
Lynne Azarchi, một chuyên gia giáo dục, chia sẻ rằng bà đã từng gặp khó khăn trong việc giáo dục con cái vì khi còn nhỏ, chúng không được rèn luyện thói quen giúp đỡ công việc nhà. Bà khuyến khích cha mẹ nên bắt đầu cho con tham gia vào các công việc đơn giản ngay từ giai đoạn đầu đời để hình thành thói quen tốt cho trẻ.
Việc cho con tham gia công việc nhà từ sớm là một cách hiệu quả để giáo dục con cái và giúp trẻ phát triển toàn diện. Cha mẹ hãy kiên nhẫn và khích lệ trẻ để trẻ dần hình thành thói quen tốt và trở thành một người có trách nhiệm trong tương lai.
Chia sẻ cảm xúc khi con phạm lỗi
Tiến sĩ Markus Paulus, giáo sư tâm lý học phát triển tại Đại học Ludwig Maximilian ở Munich, Đức, đã đưa ra một lời khuyên vô cùng giá trị trong việc nuôi dạy con cái: khuyến khích những cuộc trò chuyện cởi mở về cảm xúc giữa cha mẹ và con cái.
Khi được cha mẹ hỏi han và lắng nghe, trẻ sẽ có cơ hội để diễn tả và nhận thức cảm xúc của mình một cách rõ ràng hơn. Bằng cách chia sẻ và thảo luận về cảm xúc, trẻ sẽ học được cách đặt mình vào vị trí của người khác, hiểu được cảm xúc của họ và từ đó biết cách cư xử phù hợp. Những cuộc trò chuyện cởi mở giúp xây dựng sự tin tưởng và thấu hiểu giữa các thành viên trong gia đình, tạo nên mối quan hệ gắn bó và bền chặt.
Trò chuyện cởi mở về cảm xúc giữa cha mẹ và con cái là một hoạt động tưởng chừng đơn giản này lại vô cùng quan trọng trong việc nuôi dạy con cái. Bằng cách áp dụng những lời khuyên trên, cha mẹ có thể giúp con phát triển toàn diện về mặt thể chất, tinh thần và cảm xúc.
Tránh “hối lộ” con
Nuôi dạy con cái là một hành trình đầy thử thách và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Nhiều cha mẹ, vì mong muốn đạt được kết quả nhanh chóng, đã sử dụng phương pháp “hối lộ” để khuyến khích con thực hiện hành vi tốt. Tuy nhiên, đây là một cách tiếp cận tiềm ẩn nhiều nguy cơ và tác hại cho con.
Khi con quen với việc được “hối lộ”, chúng sẽ hình thành thói quen chỉ thực hiện hành vi tốt khi có điều kiện. Điều này khiến trẻ không phát triển được tính tự giác và trách nhiệm. Việc “hối lộ” con có thể khiến trẻ hiểu sai về giá trị của hành vi tốt. Chúng sẽ cho rằng việc làm tốt chỉ để đổi lấy lợi ích vật chất, chứ không phải vì bản thân điều đó là đúng đắn. Việc “hối lộ” con có thể tạo ra sự nghi ngờ và thiếu tin tưởng giữa hai bên. Con có thể cho rằng cha mẹ không thực sự yêu thương mình mà chỉ muốn lợi dụng mình.
Để tránh việc này với con, bố mẹ cần kiên nhẫn hướng dẫn con và khen ngợi khi con thực hiện hành vi tốt. Lời khen ngợi chân thành sẽ giúp con cảm nhận được sự quan tâm và ghi nhận của cha mẹ, từ đó tạo động lực để con tiếp tục duy trì hành vi tốt. Giải thích cho con hiểu tại sao hành vi đó là tốt và nó mang lại lợi ích gì cho bản thân con và cho người khác. Và hơn hết bố mẹ nên thể hiện những hành vi tốt mà bạn muốn con học hỏi bởi vì bố mẹ chính là tấm gương sáng cho con noi theo. Bên cạnh đó, bố mẹ nên tạo ra một môi trường khuyến khích con thực hiện hành vi tốt.
Khuyến khích hành vi tốt là một quá trình cần sự kiên nhẫn và nỗ lực của cha mẹ. Thay vì sử dụng phương pháp “hối lộ” mang tính tạm thời, hãy áp dụng những cách thức hiệu quả và bền vững hơn để giúp con phát triển thành một người tốt.
Hy vọng bài viết trên có thể giúp bố mẹ khuyên dạy con trẻ khi con phạm lỗi một cách tốt nhất. Khi trẻ mắc lỗi, điều quan trọng là giúp con nhận ra hậu quả của hành động sai. Bằng cách truyền đạt thông tin một cách thông thái và đầy đủ, bố mẹ có thể giúp con hiểu rõ rằng hành vi của mình đã gây ra những hậu quả không mong muốn. Việc này giúp con nhận thức được tầm quan trọng của việc không phạm lỗi và hỗ trợ quá trình rèn luyện ý thức trách nhiệm.